Współcześni artyści szukają nowych sposobów na definiowanie siebie jako twórców, a jednocześnie starają się odnaleźć swoje miejsce w systemie społeczno-ekonomicznym, próbując różnych strategii utrzymania się z działalności artystycznej. Tradycyjne instytucje świata sztuki, jak i sama definicja sztuki i artysty przechodzą transformacje i mają związek ze zjawiskami kulturowymi np. twórczością w Internecie czy trendami w ekonomice. W publikacji proponujemy praktyczne i teoretyczne spojrzenie na sytuację współczesnych artystów z szerokiej perspektywy: kulturowej, ekonomicznej, społecznej. Prezentowane w niej artykuły są pokłosiem konferencji zorganizowanej przez Instytut Kultury Miejskiej w grudniu 2014 roku.

Podobnie jak dyskusja konferencyjna, książka została podzielona na trzy części tematyczne:

1. „Miasto, polityka, sztuka, instytucje. Miejsce artysty w miejskiej polityce kulturalnej” – staraliśmy się w niej odpowiedzieć na pytania: jakie są relacje artystów z miastem, w którym żyją i tworzą? Jakie powinno być miasto przyjazne dla twórczości artystycznej? Jakie perspektywy stwarza miejska polityka kulturalna i działalność instytucji kultury?

2. „Społeczne role i strategie artystów” – poświęcona refleksji nad tożsamością, społecznym wpływem i rolą artysty oraz tym, jak artyści postrzegani są przez innych i jakie są ich strategie zaistnienia w świecie.

3. „Zawód artysta. Ekonomika kultury i rynek pracy artystów” – analizująca problemy związane z wyceną pracy twórczej i wynagrodzeniami dla artystów, perspektywami zawodowymi studentów kierunków artystycznych, ale i kwestiami pogodzenia potrzeby rozwoju twórczego artysty z realiami i zapotrzebowaniem współczesnego rynku.

Lista artykułów:

1. Miasto, polityka, sztuka, instytucje. Miejsce artysty w miejskiej polityce kulturalnej – o squatach artystycznych jako miejscach aktywności środowiskowej jak i ich roli w kształtowaniu nowego oblicza sztuki;
2. Znaczenie artysty w miejskiejprzestrzeni publicznej – o sytuacji, roli i znaczeniu współczesnego artysty w polskiej, miejskiej przestrzeni publicznej w kontekście miejskich polityk kulturalnych oraz zarządzania przestrzenią publiczną;
3. Artyści a kreatywne miastofabryki kultury – o rozwoju murali w Łodzi jako przykładu społecznej produkcji kultury (w nawiązaniu do „fabryk kultury” Matteo Pasquinelliego);
4. Pracownia Duży Pokój – eksperyment się udał – o założeniach działalności Pracowni Duży Pokój, nieformalnego domu kultury z Warszawy;
5. Wizerunek artysty kreowany rządowymi/samorządowymi politykami kulturalnymi – analiza rządowych i samorządowych dokumentów legislacyjnych pod kątem reprezentacji artystów
i twórców oraz opisów ich działalności;
6. Neobohema: przekształcenia nowoczesnej tradycji społeczności artystycznej w przestrzeni miast postindustrialnych – o niewielkich, często efemerycznych społecznościach zawiązujących się w mieście, które można traktować jako współczesne wcielenia bohemy i o miejskości, rozumianej jako przyjęcie twórczej postawy wobec otaczającej rzeczywistości;
7. Czy wystarczy samo tworzenie? O roli artysty w miejskiej polityce kulturalnej – o roli artysty w polityce miasta i przemyśle kultury;
8. Co „robi” artysta? Społeczne role i strategie artystów – o street arcie w Internecie i relacjach pomiędzy nimi, nie tylko w kontekście Internetu jako medium, dzięki któremu artyści komunikują się ze swoimi odbiorcami, ale także traktowaniu go jako jednej z form twórczości;
9. Nie tylko semantyczne pole kontrowersji – albo: czy pisarz potrzebuje skandalu? – o skandalach w polskim środowisku literackim i ich powiązaniu z nagrodami literackimi;
10. Od „Disco Relax” do „Disco Star” – zmiany statusu artysty disco polo w świetle przemian współczesnej kultury i najnowszych mediów – o ewolucji statusu artysty disco-polo, od weselnego grajka po gwiazdę show biznesu;
11. Artysta jako whistle-blower – o postawach artystów w kwestii angażowania się w sprawy społeczne i tworzeniu sztuki zaangażowanej społecznie;
12. Czaszka i motyl. O sztuce Damiena Hirsta – analiza prac artysty z perspektywy sztuki konceptualnej i związków sztuki z rynkiem;
13. Hermeneutyka artystyczna – o współczesnych przewartościowaniach postaci artysty w świetle: nowych technologii, ery „dzielenia się” w Internecie pracami artystycznymi, relatywizmu dzieła sztuki, statusu odbiorcy;
14. Zawód artysta. Ekonomika kultury i rynek pracy artystów – ocena sytuacji na rynku pracy designerów, grafików i projektantów, a także artystów niezwiązanych ze sztukami użytkowymi;
15. Historia sztuki a ekonomiczne aspekty pracy artystów. Przegląd historyczny – o zatrudnieniu w sektorze kultury, nierównościach społecznych i finansowej rzeczywistości artystów;
16. Co z tym tańcem? – o sytuacji tancerzy w Polsce: ich edukacji, możliwościach podjęcia pracy
w zawodzie i prezentacji swojej twórczości oraz o krytyce tańca;
17. Zdobądź najpierw porządny zawód! Superbohaterem będziesz później! O możliwościach (samo)kształcenia i profesjonalizacji „zawodu” pisarza – przegląd najważniejszych w Polsce kierunków i specjalizacji uniwersyteckich skierowanych do adeptów pisarstwa;
18. Artysta jako zawód – wyzwania, strategie, problemy – wypowiedź artystki Iwony Zając opisująca jej drogę artystyczną, rzeczywistość zawodową i finansową.

O PUBLIKACJI:

Autorzy: Anna Bakiera, Joanna Bednarek, Jarosław Bujny, Małgorzata Dąbrowska, Martyna Fołta, Małgorzata Jakiel, dr inż. architekt Joanna Karbońska, Joanna Kozera, Andrzej Leśniewski, Weronika Maćkow, Adrian Mróz, Agnieszka Ochenkowska, Katarzyna Pawlicka, Marta Seredyńska, Hanna Sieja-Skrzypulec, Tomasz Szypułka, Łukasz W. Śliwa, Iwona Zając

Rok wydania: 2015